Afgelopen week is op ons volkstuin-complex de colorado-kever gesignaleerd. Deze kever is zeer schadelijk voor de aardappelplant. De larven eten het aardappelloof en kunnen de hele aardappeloogst van jouw tuin, maar ook van de buurtuinders, vernietigen.
Hierbij het dringend verzoek aan al onze tuinders om hun aardappelveld te controleren op de aanwezigheid van de Colorado-kever -en vooral ook op de larven ervan- en deze zo goed als mogelijk te verwijderen.
Verschillende generaties
De larven van deze kever overwinteren ondergronds en bevriezen bij een grondtemperatuur van -7°. De larven overleven de winters door tot 50 cm diep in de grond te kruipen. Bij de eerste voorjaarswarmte verpoppen ze zich en 2 weken later zijn ze een volwassen kever, die zijn leven bovengronds tot midden oktober verder zet.
De Colorado kever kan in een warm voorjaar al vanaf april uitvliegen. Tot in juni leggen ze hun eitjes op de onderkant van de bladeren van de aardappelplant. Bij warme zomers kunnen zelfs 3 keer per jaar oranjegele eitjes gelegd worden die in groepjes aan de onderkant van het blad zijn gekleefd.
Afhankelijk van de temperatuur komen de larven na 5 tot 21 dagen uit de eitjes. Eerst zijn ze grijsachtig, maar ze eten al flink van het aardappelblad en worden steeds roder. Ze vervellen in 3 tot 5 weken 3 keer. Na 2 tot 4 weken zijn ze al ongeveer 1,5 cm groot.
Foto: Marc Saerens
Deze larven laten ze zich vallen en kruipen terug in de grond om te verpoppen. Zo ontwikkelen zich soms zelfs 3 generaties kevers per jaar. De kevers zijn vooral overdag actief en vreten aan de bladrand van de aardappelplant. Echter de larven eten veel meer en kunnen je aardappeloogst echt in gevaar brengen.
Preventie en vangen
Zorg bij het aardappel rooien dat altijd alle knollen zorgvuldig uit de grond worden gehaald. Achtergebleven aardappels geven nieuwe aardappelplanten waar ze eigenlijk niet thuishoren. Dat haalt niet alleen je teeltwisseling door mekaar, maar het loof van die opslag is ook hapklaar voedsel voor de eerste kevers die na de winter uit de grond van je oude aardappelbed komen.
Inspecteer jouw aardappelbedden heel regelmatig:
Een eenvoudige manier om (jonge) larven te doden is jouw aardappelplanten om de paar dagen meppen. Je slaat met een borstel door het loof, daardoor vallen veel larven op de grond. Ze hebben de reflex om terug te kruipen, maar velen halen de plant niet. Dit werkt echter niet met de volwassen, de zeer mobiele, kevers of met de dikke volgroeide larven, deze graven zich in en worden weer een pop.
Een andere effectieve manier voor de kevers. Schud aan de plant en houd er een emmertje of bakje, met een laagje water, onder. De kevers laten zich vallen en zijn zo makkelijker te vangen.
Heel effectief is het kapotknijpen van de eitjes en de larven op de planten. Zo trek je ook predatoren aan. Doe dit kapotknijpen wel met handschoenen aan daar de eitjes, larven en de kever zelf giftig zijn.
Ook een oplaadbare kruimeldiep geeft zeer goede resultaten door de larven en kevers weg te zuigen.
Foto: Wikipedia
Niet verwarren met lieveheersbeestjes
De larven van lieveheersbeestjes eten veel larven van coloradokevers. Hoe effectief ze de plaag onder controle krijgen, is nog niet duidelijk. Houd die 2 kevers, in hun diverse stadia, dus goed uit mekaar.
De coloradokever legt vooral eitjes aan de onderkant van aardappelbladeren. Die zien er meestal donkerder geel, tot oranje uit. Lieveheersbeestjes – naargelang de soort – leggen dan weer eitjes op heel veel plantensoorten. Hun eitjes zijn lichter geel.
- Lieveheersbeestjeslarven zijn zo langgerekt als een krokodil, zijn mat, min of meer gestekeld, en meestal grijs (al dan niet met vlekjes). Coloradokeverlarven zijn rond/bol, rood met een zwart kopje en blinken.
- Als je poppen ziet, dus onbeweeglijke ingekapselde oranje/grijze larven, die zich vasthechten op (de bovenkant van) het blad, dan zijn dat poppen van lieveheersbeestjes. De larven van coloradokevers laten zich vallen als ze volgroeid zijn zijn, kruipen tot 15 cm diep, en verpoppen daar.
- Coloradokevers hebben typisch tien zwarte strepen.
Zijn er producten tegen de coloradokever?
Enkele producenten bieden spuitmiddelen aan op basis van de actieve stof spinosad, een mengsel van twee toxines die geproduceerd worden door een van nature in de bodem aanwezige schimmel. Deze toxines bestrijden rupsen, vliegen, trips en kevers in diverse teelten door contact- en maagwerking. Uit proeven van het Proefcentrum voor de Biologische Teelt (PCBT) blijkt dat de werking in diverse groenteteelten doeltreffend is.
Spinosad is toegelaten in de biologische landbouw sinds 2008. Het is veel veiliger dan vrijwel alle chemische middelen. Tenminste, het is weinig toxisch voor de mens, voor zoogdieren en voor vogels. Spinosad spaart ook nuttige insecten als lieveheersbeestjes, roofwantsen, gaasvliegen en roofmijten. Om die reden is het te verkiezen boven pyrethrum. Maar het is zeer giftig voor in water levende organismen én voor bijen en sluipwespen. Deze giftigheid geldt vooral bij de directe contactwerking, kort na spuiten. Op het blad en in de bodem wordt het middel snel afgebroken maar in water kan het in afwezigheid van zonlicht lang aanwezig blijven. Daarom mag je het zeker niet gebruiken in de buurt van vijvers, beken en poelen. Om bijen en wespen te sparen mag je het product niet gebruiken op planten in bloei of in de buurt van planten of onkruid in bloei. Een ander nadeel is dat er al verschillende gevallen van resistentie vastgesteld zijn tegen dit middel. Je mag het dus zeker niet zomaar verschillende malen na elkaar gebruiken. Een keer spinosad spuiten wanneer je de larven (massaal) aantreft, volstaat in principe.
Natuurlijke bestrijding van de Colorado kever
Tegenwoordig vind je ook natuurlijke vijanden in een potje. Aaltjes zijn minuscule wormpjes met bacteriën die de kever doden. Je lost ze op in water dat je op de bladeren spuit.
