Onkruid bloem

Tekst: @Wim Lybaert

Wat een moestuinier onkruid noemt, is alleen maar onkruid omdat het groeit op een plek waar de moestuinier het niet wil. Onkruid op zichzelf is eigenlijk gewoon kruid, inheemse planten en bloemen. Onze ‘onkruiden’ zijn de overlevers van onze geschiedenis. Ze zijn als geen ander aangepast aan onze grond en ons klimaat. Veel insecten hebben onze onkruiden nodig om te overleven en samen zijn ze een onmisbare schakel in het natuurlijke evenwicht. Onkruid is geen foute plant, integendeel. Het is de plant die groeit wanneer je niet ingrijpt in de natuur. Onkruid is gewoon natuur, met alle voordelen ervan (bloei, insecten, evenwicht enzovoort). Je haalt een stuk ecosysteem onderuit als je geen enkel sprietje onkruid duldt, en dat is op termijn funest voor de moestuin.

Tezelfdertijd is het natuurlijk wel zo dat onkruid dat te dicht bij je groenten staat een groot deel van het voedsel en het zonlicht van die groenten inpikt. Gevolg: minder oogst, of minder goede oogst. Daarom duld ik onkruid in mijn moestuin, maar alleen onder strikte voorwaarden. Om te beginnen laat ik alle onkruiden staan die mezelf of de groenten niet in de weg staan. Ik zou niet weten waarom er op de paadjes geen kruipende boterbloem mag groeien, of wat speenkruid en digitalis in een schaduwrijke hoek van de moestuin.

Tussen de groenten zelf ben ik streng: daar krijgen mijn groenten voorrang en verwijder ik dat onkruid onmiddellijk. Dat wil zeggen: manueel. Herbiciden zijn overbodig en zelfs gevaarlijk; een herbicide gebruiken is zoals een muis bestrijden met een kanon: je doodt niet enkel het onkruid, maar ook het noodzakelijke bodemleven. Dat is nergens voor nodig; onkruid is een beetje een plaag-beest, maar niet meer dan dat. En zoveel tijd vraagt wieden niet als je jezelf tot een heel klein beetje regelmaat dwingt.